ఢిల్లీ, 11 సెప్టెంబర్ (హి.స.)

రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్ (ఆర్ఎస్ఎస్) చీఫ్ మోహన్ భగవత్ సెప్టెంబర్ 11 2025, గురువారంతో 75 ఏళ్లు పూర్తి చేసుకున్నారు. ఇవ్వాల్టితో ఆయన 76 వసంతంలోకి అడుగుపెట్టారు.. 1950 సెప్టెంబర్ 11న మహారాష్ట్రలోని చంద్రపూర్ జిల్లాలో జన్మించిన మోహన్ భగవత్ .. గత 16 సంవత్సరాలుగా ఆర్ఎస్ఎస్ కు మార్గదర్శిగా పనిచేస్తున్నారు. ఆర్ఎస్ఎస్ లో అత్యధిక కాలం సేవలందించిన సర్సంఘ్‌చాలక్‌లలో ఆయన మూడవవారు. మోహన్ భగవత్ దాదాపు ఐదు దశాబ్దాల క్రితం ఆర్ఎస్ఎస్ లో ప్రచారక్ గా తన ప్రజా జీవితాన్ని ప్రారంభించారు. మార్చి 2009లో, ఆయన సంఘ్ కు సర్సంఘ్‌చాలక్ గా నియమితులయ్యారు. ఆయన తండ్రి మధుకర్‌రావు భగవత్ కూడా ఆర్ఎస్ఎస్ లో పనిచేశారు.. ఇవాళ.. ఆర్ఎస్ఎస్ చీఫ్ మోహన్ భగవత్ జన్మదినం సందర్భంగా.. ఆయనకు పలువురు ప్రముఖులు.. రాజకీయ నేతలు శుభాకాంక్షలు తెలుపుతున్నారు.

ఆర్ఎస్ఎస్ చీఫ్ మోహన్ భగవత్ పుట్టిన రోజును పురస్కరించుకుని ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ .. ఎక్స్ వేదికగా ఆయనకు జన్మదిన శుభాకాంక్షలు తెలిపారు. అంతేకాకుండా.. మోహన్ భగవత్ తో ఉన్న సాన్నిహిత్యం.. ఆయన చేసిన సేవలు, స్ఫూర్తిదాయక వ్యక్తిత్వం గురించి ప్రధాని మోదీ అనేక విషయాలను పంచుకున్నారు. “వసుధైవ కుటుంబకం సూత్రంతో ప్రేరణ పొంది.. శ్రీ మోహన్ భగవత్ జీ తన జీవితాంతం సామాజిక పరివర్తనకు, సామరస్యం – సోదరభావ స్ఫూర్తిని బలోపేతం చేయడానికి తన జీవితాన్ని అంకితం చేశారు..” అంటూ మోదీ పేర్కొన్నారు. తన 75వ పుట్టినరోజు ప్రత్యేక సందర్భంగా, మా భారతి సేవలో మోహన్ జీ.. అంటూ ఆయన స్ఫూర్తిదాయక వ్యక్తిత్వం గురించి అనేక విషయాలను ప్రధాని మోదీ వ్యాసంలో పంచుకున్నారు.

ప్రధాని మోదీ ఏమని రాశారంటే..

‘‘ఈ రోజు సెప్టెంబర్ 11. ఈ రోజు రెండు విభిన్న జ్ఞాపకాలను గుర్తుకు తెస్తుంది. మొదటిది 1893 నాటిది, స్వామి వివేకానంద తన చికాగో ప్రసంగం చేసినప్పుడు. “సిస్టర్స్ అండ్ బ్రదర్స్ ఆఫ్ అమెరికా” అనే కొన్ని పదాలతో ఆయన హాలులో ఉన్న వేలాది మంది హృదయాలను గెలుచుకున్నారు. భారతదేశ అకాల ఆధ్యాత్మిక వారసత్వాన్ని – సార్వత్రిక సోదరభావంపై ప్రాధాన్యతను ప్రపంచ వేదికకు ఆయన పరిచయం చేశారు. రెండవది భయంకరమైన 9/11 దాడులు, ఉగ్రవాదం – తీవ్రవాదం ముప్పు కారణంగా ఈ సూత్రం దాడికి గురైంది.

ఈ రోజు గురించి చెప్పుకోదగ్గ విషయం మరొకటి ఉంది. వసుధైవ కుటుంబకం సూత్రంతో ప్రేరణ పొంది, తన జీవితాంతం సామాజిక పరివర్తనకు, సామరస్యం, సోదరభావ స్ఫూర్తిని బలోపేతం చేయడానికి అంకితం చేసిన వ్యక్తి పుట్టినరోజు నేడు.. రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్‌తో అనుబంధం ఉన్న లక్షలాది మంది ప్రజలు ఆయనను గౌరవంగా పరమ పూజ్య సర్సంఘ్‌చాలక్ అని పిలుస్తారు.. అవును, నేను శ్రీ మోహన్ భగవత్ జీ గురించి ప్రస్తావిస్తున్నాను.. ఆయన 75వ పుట్టినరోజు యాదృచ్ఛికంగా, RSS తన శతాబ్ది ఉత్సవాలను జరుపుకునే సంవత్సరంలోనే వస్తుంది. నేను ఆయనకు నా శుభాకాంక్షలు తెలియజేస్తున్నాను.. ఆయన దీర్ఘాయుష్షుతో జీవించాలని ప్రార్థిస్తున్నాను.

మోహన్ జీ కుటుంబంతో నాకున్న అనుబంధం చాలా లోతైనది. మోహన్ జీ తండ్రి దివంగత మధుకర్‌రావు భగవత్ జీతో దగ్గరగా పనిచేసే అదృష్టం నాకు లభించింది. నా పుస్తకం ‘జ్యోతిపుంజ్’లో ఆయన గురించి విస్తృతంగా రాశాను. న్యాయ ప్రపంచంతో ఆయనకున్న అనుబంధంతో పాటు, ఆయన జాతి నిర్మాణం కోసం తనను తాను అంకితం చేసుకున్నారు. గుజరాత్ అంతటా ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌ను బలోపేతం చేయడంలో ఆయన కీలక పాత్ర పోషించారు. జాతి నిర్మాణం పట్ల మధుకర్‌రావు జీకి ఉన్న మక్కువ ఎంతగా ఉందంటే, అది ఆయన కుమారుడు మోహన్‌రావును భారతదేశ పునరుజ్జీవనం కోసం పనిచేయడానికి సిద్ధం చేసింది. పరస్మణి మధుకర్‌రావు మోహన్‌రావులో మరో పరస్మణిని సిద్ధం చేసినట్లుగా ఉంది.

మోహన్ జీ 1970ల మధ్యలో ప్రచారక్ అయ్యారు. ‘ప్రచారక్’ అనే పదాన్ని విన్న వెంటనే, అది ప్రచారక్ చేస్తున్న లేదా ప్రచారం చేస్తున్న, ఆలోచనలను ప్రచారం చేసే వ్యక్తిని సూచిస్తుందని తప్పుగా అనుకోవచ్చు. కానీ, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ పనితీరు గురించి తెలిసిన వారు ప్రచారక్ సంప్రదాయం సంస్థ పనిలో ప్రధానమైనదని అర్థం చేసుకుంటారు. గత వంద సంవత్సరాలుగా, దేశభక్తితో ప్రేరణ పొందిన వేలాది మంది యువకులు తమ ఇళ్లను మరియు కుటుంబాలను విడిచిపెట్టి, భారతదేశం మొదట అనే లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి తమ జీవితాలను అంకితం చేశారు.

ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌లో ఆయన తొలి సంవత్సరాలు భారత చరిత్రలో చాలా చీకటి కాలంతో సమానంగా ఉన్నాయి. ఆ సమయంలోనే అప్పటి కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం క్రూరమైన అత్యవసర పరిస్థితిని విధించింది. ప్రజాస్వామ్య సూత్రాలను గౌరవించి, భారతదేశం అభివృద్ధి చెందాలని కోరుకునే ప్రతి వ్యక్తికి, అత్యవసర వ్యతిరేక ఉద్యమాన్ని బలోపేతం చేయడం సహజం. మోహన్ జీ – లెక్కలేనన్ని ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ స్వయంసేవకులు చేసింది ఇదే. మహారాష్ట్రలోని గ్రామీణ, వెనుకబడిన ప్రాంతాలలో, ముఖ్యంగా విదర్భలో ఆయన విస్తృతంగా పనిచేశారు. పేదలు – అణగారిన వర్గాలు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లపై ఆయన అవగాహనను ఇది రూపొందించింది.

సంవత్సరాలుగా, భగవత్ జీ RSS లో వివిధ పదవులను నిర్వహించారు. ఆయన ఆ విధులన్నింటినీ గొప్ప నైపుణ్యంతో నిర్వర్తించారు. స్థూలంగా చెప్పాలంటే, భగవత్ జీ పదవీకాలం RSS 100 సంవత్సరాల ప్రయాణంలో అత్యంత పరివర్తన చెందిన కాలంగా పరిగణించబడుతుంది. యూనిఫాంలో మార్పు నుండి శిక్షా వర్గాలలో (శిక్షణా శిబిరాలు) మార్పుల వరకు, ఆయన నాయకత్వంలో అనేక ముఖ్యమైన మార్పులు సంభవించాయి.

మానవాళి జీవితంలో ఒక్కసారైనా ఎదుర్కొనే మహమ్మారితో పోరాడిన కోవిడ్ కాలంలో మోహన్ జీ చేసిన కృషి నాకు ప్రత్యేకంగా గుర్తుంది. ఆ కాలంలో, సాంప్రదాయ ఆర్ఎస్ఎస్ కార్యకలాపాలను కొనసాగించడం సవాలుగా మారింది. సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఎక్కువగా ఉపయోగించాలని మోహన్ జీ సూచించారు. ప్రపంచ సవాళ్ల నేపథ్యంలో, సంస్థాగత చట్రాలను అభివృద్ధి చేస్తూనే ఆయన ప్రపంచ దృక్పథాలతో అనుసంధానమై ఉన్నారు.

మోహన్ జీ వ్యక్తిత్వంలో మరో ప్రశంసనీయమైన లక్షణం ఆయన మృదువుగా మాట్లాడే స్వభావం. ఆయన అసాధారణమైన వినికిడి సామర్థ్యంతో దీవించబడ్డారు. ఈ లక్షణం లోతైన దృక్పథాన్ని నిర్ధారిస్తుంది.. ఆయన వ్యక్తిత్వం.. నాయకత్వానికి సున్నితత్వం.. గౌరవాన్ని కూడా తెస్తుంది.

ఇక్కడ, వివిధ ప్రజా ఉద్యమాల పట్ల ఆయన ఎల్లప్పుడూ చూపిన ఆసక్తి గురించి కూడా నేను వ్రాయాలనుకుంటున్నాను. స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్ నుండి బేటీ బచావో బేటీ పఢావో వరకు, ఈ ఉద్యమాల ద్వారా మొత్తం RSS కుటుంబాన్ని ఉత్సాహపరచాలని ఆయన ఎల్లప్పుడూ కోరుతున్నారు. భగవత్ జీ ఎల్లప్పుడూ ‘ఏక్ భారత్ శ్రేష్ఠ భారత్’ కు బలమైన వాది, భారతదేశ వైవిధ్యం – మన భూమిలో భాగమైన అనేక విభిన్న సంస్కృతులు – సంప్రదాయాల వేడుకలను దృఢంగా విశ్వసించే వారు.

ఈ సంవత్సరం, కొన్ని రోజుల్లో, RSS 100 సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకుంటుంది. ఈ సంవత్సరం, విజయ దశమి, గాంధీ జయంతి, లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి జయంతి, RSS శతాబ్ది ఉత్సవాలు ఒకే సారి జరగడం కూడా ఒక ఆనందకరమైన యాదృచ్చికం. భారతదేశం – ప్రపంచవ్యాప్తంగా RSSతో అనుబంధించబడిన లక్షలాది మందికి ఇది ఒక చారిత్రాత్మక మైలురాయి అవుతుంది. మోహన్ జీలో చాలా తెలివైన, కష్టపడి పనిచేసే సర్సంఘ్‌చాలక్ ఉన్నారు, ఈ కాలంలో సంస్థను నడిపిస్తున్నారు. మోహన్ జీ వసుధైవ కుటుంబకానికి సజీవ ఉదాహరణ అని చెబుతూ నేను ముగిస్తాను.. మనం సరిహద్దులను దాటి ప్రతి ఒక్కరినీ మన స్వంతంగా భావించినప్పుడు, అది సమాజంలో నమ్మకం, సోదరభావం – సమానత్వాన్ని బలపరుస్తుందని చూపిస్తుంది. మా భారతి సేవలో మోహన్ జీ దీర్ఘకాలం.. ఆరోగ్యంగా జీవించాలని నేను మరోసారి కోరుకుంటున్నాను.’’– అంటూ ప్రధాని మోదీ తన బ్లాగ్ లో పంచుకున్నారు.

---------------

హిందూస్తాన్ సమచార్ / సంధ్య ప్రసాద పి.వి