హైదరాబాద్, 24 జూన్ (హి.స.): 2024-25లో జస్ట్ రైట్స్ ఫర్ చిల్డ్రన్ (జేఆర్సీ) 38,388 రెస్క్యూ ఆపరేషన్ల ద్వారా మొత్తం 53,651 మంది పిల్లలను రక్షించగా, తెలంగాణ అగ్రస్థానంలో ఉన్నది, బీహార్, రాజస్థాన్, ఉత్తరప్రదేశ్, ఢిల్లీ తర్వాతి స్థానాల్లో నిలిచాయి._

•

జేఆర్సీ అనేది 250కి పైగా ఎన్జీవోల నెట్వర్క్, బాలల రక్షణ కోసం పనిచేస్తున్న దేశంలోనే అతిపెద్ద నెట్వర్క్ ఇది._

_• జేఆర్సీ పార్టనర్ ఇండియా చైల్డ్ ప్రొటెక్షన్ విడుదల చేసిన నివేదికలో బాలకార్మిక వ్యవస్థను అంతమొందించేందుకు జాతీయ మిషన్, రక్షించిన పిల్లల కోసం పునరావాస నిధిని ఏర్పాటు చేయాలని సిఫార్సు చేసింది._

బాలకార్మికులు, అక్రమరవాణా నెట్ వర్క్ లపై ఉక్కుపాదం మోపడంlo తెలంగాణ 2024-25లో బాలకార్మిక వ్యవస్థ నిర్మూలనలో దేశంలోనే అగ్రగామిగా నిలిచింది. దేశవ్యాప్తంగా 250కి పైగా స్వచ్ఛంద సంస్థల నెట్వర్క్ ద్వారా 53,651 మంది చిన్నారులను రక్షించగా, ఒక్క తెలంగాణలోనే 11,063 మంది ఉన్నారు. జస్ట్ రైట్స్ ఫర్ చిల్డ్రన్ (జేఆర్సీ) అనే నెట్వర్క్ 24 రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల్లో నిర్వహించిన 38,388 చర్యల్లో 7,632 సహాయక చర్యలకు నాయకత్వం వహించింది. చట్టాన్ని అమలు చేసే సంస్థల సమన్వయంతో జేఆర్సీ పార్టనర్ లు ఈ ఆపరేషన్లు నిర్వహించారు.

తాజాగా విడుదల చేసిన ఒక రిపోర్ట్ మరింత ఆందోళనకరమైన ధోరణులను వెల్లడిస్తుంది: భారతదేశం అంతటా రక్షించబడిన పిల్లలలో దాదాపు 90% మంది స్పాలు, మసాజ్ పార్లర్లు మరియు ఆర్కెస్ట్రాలతో సహా బాలకార్మికుల ఉపయోగించిన చెత్త పనులుగా వర్గీకరించబడిన రంగాలలో పనిచేస్తున్నట్లు కనుగొనబడింది, ఇక్కడ పిల్లలు వ్యభిచారం, అశ్లీలత మరియు ఇతర రకాల లైంగిక దోపిడీకి గురవుతున్నారు. జేఆర్సీ పార్టనర్ ఇండియా చైల్డ్ ప్రొటెక్షన్ రీసెర్చ్ విభాగమైన సెంటర్ ఫర్ లీగల్ యాక్షన్ అండ్ బిహేవియర్ ఛేంజ్ (సీ-ల్యాబ్) ప్రచురించిన 'బిల్డింగ్ ది కేస్ ఫర్ జీరో: ప్రాసిక్యూషన్ బాలకార్మిక వ్యవస్థను అంతమొందించడానికి టిప్పింగ్ పాయింట్ గా ఎలా పనిచేస్తుంది' అనే రిపోర్ట్ లో ఈ విషయాలు వెల్లడయ్యాయి.

దాడుల అనంతరం 38,388 ఎఫ్ఐఆర్లు నమోదు చేసి, 5,809 మందిని అరెస్టు చేశామని, వీటిలో 85 శాతం బాలకార్మిక వ్యవస్థకు సంబంధించినవేనని నివేదిక పేర్కొంది. అత్యధికంగా జరిగిన దాడుల్లో తెలంగాణ అగ్రస్థానంలో నిలవగా, ఉత్తరప్రదేశ్ (2,469), రాజస్థాన్ (2,453), మధ్యప్రదేశ్ (2,335) తర్వాతి స్థానాల్లో నిలిచాయి. సహాయక చర్యల్లో తెలంగాణ 11,063 మంది, బీహార్ 3,974, రాజస్థాన్ 3,847, ఉత్తరప్రదేశ్ 3,804, ఢిల్లీ 2,588 మంది చిన్నారులను రక్షించాయి.మొత్తం 5,809 మందిని అరెస్టు చేయగా, వారిలో 85 శాతం మంది బాలకార్మిక సంబంధిత కేసుల్లో ఉన్నారు. తెలంగాణ, బీహార్, రాజస్థాన్ లో అత్యధిక అరెస్టులు నమోదయ్యాయని, ఉత్తరప్రదేశ్, మధ్యప్రదేశ్ వంటి రాష్ట్రాల్లో రెస్క్యూ సంఖ్య ఎక్కువగా ఉన్నప్పటికీ తక్కువ అరెస్టులు జరిగాయని నివేదిక తెలిపింది.

పరిస్థితి తీవ్రత దృష్ట్యా బాలకార్మిక వ్యవస్థను అంతమొందించేందుకు జాతీయ మిషన్ ను ప్రారంభించాలని, దానికి తగిన వనరులను కేటాయించాలని, జిల్లా స్థాయి బాలకార్మిక టాస్క్ ఫోర్స్ లను ఏర్పాటు చేయాలని నివేదిక సిఫార్సు చేసింది.బాలల రక్షణ కోసం పనిచేస్తున్న దేశంలోని అతిపెద్ద ఎన్జీవో నెట్వర్క్ నిర్వహించిన రెస్క్యూ ఆపరేషన్ల డేటా ఆధారంగా రూపొందించిన ఈ నివేదిక 2024 ఏప్రిల్ 1 నుంచి 2025 మార్చి 31 వరకు ఉంది.

బాలకార్మిక వ్యవస్థ నిర్మూలనకు చట్టపరమైన చర్యలు, విద్య, పునరావాసం వంటి అంశాలను ఈ నివేదిక నొక్కిచెప్పి పలు సిఫార్సులు చేసింది. నేరస్థులపై చట్టపరంగా కఠిన చర్యలు తీసుకోకపోతే బాలకార్మిక వ్యవస్థను అరికట్టడం కష్టమవుతుందని నివేదిక పేర్కొంది. అంతేకాక రక్షించబడిన పిల్లల విద్య మరియు పునరావాసానికి ఏర్పాట్లు చేయకపోతే, వారు తిరిగి బాలకార్మికుల విషవలయంలో పడిపోతారు.అందువల్ల బాలకార్మిక పునరావాస నిధి అవసరం.

అలాగే, 18 సంవత్సరాల వరకు ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్యను నిర్ధారించడం బాలకార్మిక వ్యవస్థను నివారించడంలో సహాయపడుతుందని, బడి మానేసిన పిల్లలు దోపిడీ కార్మికులలో చిక్కుకునే అవకాశం ఉందని నివేదిక పేర్కొంది.సమగ్ర విధాన మార్పులు, ప్రభుత్వ సేకరణలో బాలకార్మికుల వినియోగంపై జీరో టాలరెన్స్ విధానం, ప్రమాదకర పరిశ్రమల జాబితా విస్తరణ, రాష్ట్ర నిర్దిష్ట బాలకార్మిక విధానాలు, ఎస్ డి జి 8.7 గడువును 2030 వరకు పొడిగించడం, నేరస్థులపై కఠినమైన, కాలపరిమితితో కూడిన చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకోవాలని నివేదిక పిలుపునిచ్చింది.

అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ మరియు భారత ప్రభుత్వం గుర్తించిన విధంగా బాలకార్మిక వ్యవస్థ యొక్క అత్యంత చెత్త పనుల్లో పిల్లలను నిమగ్నం చేయడంపై ఆందోళన వ్యక్తం చేసిన జస్ట్ రైట్స్ ఫర్ చిల్డ్రన్ నేషనల్ కన్వీనర్ రవి కాంత్ మాట్లాడుతూ, ఇంత పెద్ద సంఖ్యలో పిల్లలు బాలకార్మిక వ్యవస్థ యొక్క అత్యంత దారుణమైన పనుల్లో నిమగ్నమయ్యారు, ప్రభుత్వం మరియు పౌర సమాజం కృషి చేసినప్పటికీ, బాలకార్మిక వ్యవస్థను నిర్మూలించాలన్న మా జాతీయ సంకల్పం అసంపూర్తిగా మిగిలిపోయింది. బాలకార్మిక వ్యవస్థ నిర్మూలనకు కట్టుబడి ఉన్న ఐఎల్ వో కన్వెన్షన్ 182పై భారత్ సంతకం చేసింది. ఈ దిశగా భారత్ చిత్తశుద్ధితో ప్రయత్నాలు చేస్తోందని, ప్రోత్సాహకర ఫలితాలు వస్తున్నాయన్నారు.

“చట్టపరమైన చర్యలు ప్రజల మనస్సులో చట్టం పట్ల భయాన్ని సృష్టిస్తాయని, ఇది బాలకార్మిక వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా పనిచేస్తుందని ఈ నివేదిక రుజువు చేస్తుందని ఆయన అన్నారు. బాలకార్మికుల్లో అత్యంత దారుణమైన పరిస్థితుల్లో చిక్కుకున్న చిన్నారులకు న్యాయం జరుగుతుందని, దోషులను శిక్షించి, బాధితుల రక్షణ, పునరావాసం కోసం పటిష్టమైన యంత్రాంగాలను ఏర్పాటు చేసినప్పుడే సాధ్యమవుతుందన్నారు.ప్రభుత్వం ప్రాసిక్యూషన్ వ్యవస్థను బలోపేతం చేయాలి, బాలకార్మిక పునరావాస నిధిని ఏర్పాటు చేయాలి మరియు ఈ పిల్లలు స్వయం సమృద్ధి సాధించడానికి సమగ్ర పునరావాస విధానాన్ని రూపొందించాలి” అన్నారు.

---------------

హిందూస్తాన్ సమచార్ / నాగరాజ్ రావు