ఢిల్లీ, 10 జూన్ (హి.స.) భారత అంతరిక్ష చరిత్రలో మరో సువర్ణాధ్యాయం లిఖించబడనుంది. భారత వ్యోమగామి శుభాంశు శుక్లా చారిత్రాత్మక యాక్సియమ్-4 మిషన్‌లో భాగంగా అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రానికి (ఐఎస్‌ఎస్) ప్రయాణానికి సిద్ధమయ్యారు. ఈ ప్రయోగానికి భారత వైమానిక దళం (ఐఏఎఫ్) ఆయనకు శుభాకాంక్షలు తెలియజేసింది. వాస్తవానికి ఈ వారం ప్రారంభంలో జరగాల్సిన ఈ ప్రయోగం, వాతావరణ పరిస్థితులు అనుకూలించకపోవడంతో రేప‌టికి వాయిదా ప‌డింది. రేపు భారత కాలమానం ప్రకారం సాయంత్రం 5:30 గంటలకు (అమెరికా కాలమానం ఉదయం 8:00) యాత్ర‌ ప్రారంభం అవుతుంది.

యాక్సియమ్-4 మిషన్‌లో శుభాంశు శుక్లా పైలట్‌గా వ్యవహరించనున్నారు. 1984లో రాకేశ్‌ శర్మ చారిత్రాత్మక అంతరిక్ష యాత్ర తర్వాత అంతరిక్షంలోకి వెళ్తున్న రెండవ భారతీయుడిగా శుక్లా నిలవనున్నారు. అంతేకాకుండా 25 సంవత్సరాలకు పైగా చరిత్ర కలిగిన అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రంలో అడుగుపెట్టనున్న తొలి భారతీయుడిగా కూడా ఆయన రికార్డు సృష్టించనున్నారు. ఈ మిషన్‌కు అమెరికాకు చెందిన అనుభవజ్ఞురాలైన వ్యోమగామి పెగ్గీ విట్సన్ కమాండర్‌గా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తారు. ఇది ఆమెకు ఐదో ఐఎస్‌ఎస్ యాత్ర కావడం విశేషం.

వీరితో పాటు పోలాండ్‌కు చెందిన స్లావోస్జ్ ఉజ్నాన్స్కి-విస్నీవ్‌స్కీ, హంగేరీకి చెందిన టిబోర్ కాపు మిషన్ స్పెషలిస్టులుగా తొలిసారి అంతరిక్షంలోకి పయనిస్తున్నారు. భారతదేశం (1984), పోలాండ్ (1978), హంగేరీ (1980) దేశాలు గతంలో ఒక్కొక్క వ్యోమగామిని మాత్రమే అంతరిక్షంలోకి పంపాయి. ఇప్పుడు ఈ మూడు దేశాలు మళ్లీ మానవసహిత అంతరిక్ష యాత్రలు చేపడుతుండటంతో ఈ మిషన్‌కు రియలైజ్ ది రిటర్న్ (తిరిగి సాధించు) అనే నినాదాన్ని ఇచ్చారు.

శుభాంశు శుక్లా అంతరిక్ష యాత్ర ప్రస్థానం 2019లో భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) నుంచి వచ్చిన పిలుపుతో మొదలైంది. ఆ తర్వాత ఆయన మాస్కోలోని స్టార్ సిటీలో ఉన్న యూరి గగారిన్ కాస్మోనాట్ ట్రైనింగ్ సెంటర్‌లో కఠినమైన శిక్షణ పొందారు. 2025లో ప్రయోగించతలపెట్టిన భారతదేశపు తొలి మానవసహిత అంతరిక్ష యాత్ర గగన్‌యాన్ కోసం శిక్షణ పొందుతున్న వ్యోమగాములలో శుక్లా ఒకరని భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ 2024 ఫిబ్రవరిలో ప్రకటించారు.

యాక్సియమ్-4 బృందం అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రంలో సుమారు 14 రోజుల పాటు ఉంటుంది. ఈ సమయంలో వారు 31 దేశాలకు చెందిన దాదాపు 60 శాస్త్రీయ అధ్యయనాలను నిర్వహించనున్నారు. ఇప్పటివరకు జరిగిన యాక్సియమ్ మిషన్లలో ఇదే అత్యంత ఎక్కువ పరిశోధనలు చేసే మిషన్ కానుంది. ఈ అధ్యయనాలు మానవ ఆరోగ్యం, అంతరిక్ష వాణిజ్యీకరణ, ఇతర కీలక రంగాలకు తోడ్పడతాయని శాస్త్రవేత్తలు తెలిపారు.

యాక్సియమ్-4 బృందం రాక కోసం ఐఎస్‌ఎస్‌లోని ఎక్స్‌పెడిషన్ 73 సిబ్బంది ఇప్పటికే ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. స్టేషన్ వ్యవస్థలను సిద్ధం చేయడం, టాబ్లెట్ కంప్యూటర్లను యాక్టివేట్ చేయడం, సందర్శక సిబ్బంది కోసం స్లీప్ స్టేషన్లను ఏర్పాటు చేయడం వంటి పనులను పూర్తి చేస్తున్నారు. ప్రయోగం విజయవంతమైతే, జూన్ 12వ తేదీ మధ్యాహ్నం 12:30 గంటలకు స్పేస్‌ఎక్స్ డ్రాగన్ వ్యోమనౌక ఐఎస్‌ఎస్‌తో అనుసంధానం (డాకింగ్) అవుతుందని అంచనా. ఈ ప్రక్రియను నాసా ఫ్లైట్ ఇంజనీర్లు ఆన్ మెక్‌క్లెయిన్, నికోల్ అయర్స్ పర్యవేక్షిస్తారు.

---------------

హిందూస్తాన్ సమచార్ / సంధ్య ప్రసాద పి.వి